تولید ناخالص داخلی (به انگلیسی: Gross Domestic Product) که بهاختصار، GDP خوانده میشود، یکی از معروفترین اصطلاحات دنیای اقتصاد است. شاید بعضیها این اصطلاح را شنیده باشند و حتی بدانند که این شاخص، برای نشان دادن بزرگ اقتصاد یک کشور به کار میرود. اما بسیاری از افراد یا بهطورکلی معنای این اصطلاح را نمیدانند و یا اطلاعات ناقص و اشتباهی راجع به آن کسب کردهاند. اگر تو در دسته دوم قرار داری و کنجکاوی بدانی که تولید ناخالص داخلی به چه معناست، ویدیوی کوتاهی برایت آماده کردیم که در آن به زبانی ساده اصطلاح GDP را توضیح میدهیم.
تولید ناخالص داخلی چیست؟
اگر از دانشجوهای اقتصاد در مورد تعریف GDP بپرسی، به تو میگویند تولید ناخالص داخلی شاخصی برای اندازهگیری میزان تولید کالا و خدمات در اقتصاد یک کشور است. این شاخص به ما میگوید هرچه اقتصاد یک کشور تولید بیشتری داشته باشد، آن اقتصاد قدرتمندتر و موفقتر است.
شاید یکی از دلایل استفاده زیاد از این شاخص، محاسبه ساده آن باشد. فرمول محاسبه GDP به شرح زیر است:
Y=C+G+I+N
در اینجا Y تولید ناخالص داخلی است که برابر است با جمع هزینه مصرف خانوار (C) مخارج دولت (G) سرمایهگذاری (I) و درنهایت صادرات (X). این فرمول به ما نشان میدهد که اگر ارزش همه این ارقام را جمع کنیم، عدد حاصل ارزش کل تولیدات و خدماتی است که اقتصاد یک کشور توانسته فراهم آورد.
GDP همهچیز نیست
شاید این ایده که هر چه کشوری تولید بیشتری داشته باشد، اقتصاد قدرتمندتری نیز داراست، صحیح باشد، اما نمیتواند همه بیانگر همه داستان باشد. این شاخص نواقص بسیار زیادی دارد و انتقادات زیادی به آن وارد است.
یکی از ایرادهای وارده این است که، بههیچوجه قطعات جزئی یک محصول در محاسبه GDP لحاظ نخواهند شد. برای مثال هزینه و زمانی که صرف طراحی و تولید موتور یا گیربکس یک خودرو میشود، به دلیل اینکه جزئی از محصول نهایی (خودروی کامل) هستند، در محاسبه GDP لحاظ نمیشوند.
بنابراین همیشه باید به شاخصهای اقتصادی نه بهعنوان شاخصی واحد، بلکه بهعنوان مجموعهای از شاخصهای مختلف و متنوع که مکمل یکدیگر هستند، نگریست.