شاید با مشاهده تیتر ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری این سؤال برایت پیش آید که چه رابطه‌ای میان این کتاب باستانی – که محتوای آن عموماً در مورد فنون نظامی است – و حرفه مدرن معامله‌گری وجود دارد؟ در پاسخ باید عرض کنیم، بااینکه بیش از دو هزار و پانصد سال از تألیف کتاب هنر جنگ سان تزو (به انگلیسی: Sun Tzu) می‌گذرد، اما هنوز هم در سراسر دنیا، از ایده‌ها، روش‌ها و نوشته‌های فلسفی او در موضوع‌های مختلفی مانند فنون نظامی، اقتصاد، استراتژی‌های کسب‌وکار و حتی سبک زندگی روزمره استفاده می‌شود. علت اصلی تأثیر ماندگار این کتاب و نفوذ آن در جنبه‌های مختلف زندگی، شناخت فوق‌العاده سان تزو از روان آدمی است که توانسته بود تصویر بزرگ‌تر را دریابد، دیدی کلان از انسان ارائه دهد و قوانین کلی برای بشریت تبیین کند. در این بخش از آموزش‌های ویتارو، قصد داریم رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری را کشف نموده و از اصول دو هزار پانصدساله سان تزو برای شناخت بهتر بازارهای مالی استفاده نماییم.
1. شناخت خود و بازار
اگر خود و دشمنت را بشناسی، نیازی نیست از نتیجه صدها نبرد هراس داشته باشی. اگر خود را بشناسی اما از دشمنت شناخت نداشته باشی، به ازای هر پیروزی طعم یک شکست را خواهی چشید. و اگرنه خودت را بشناسی و نه دشمنت را، در هر نبردی از پای درخواهی آمد.
اولین و مهم‌ترین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری در جمله بالا نهفته است. برای درک این رابطه، کافی است در نقل‌قول بالا، کلمه دشمن را به بازار تغییر دهیم تا به یکی از اساسی‌ترین اصول معامله‌گری برسیم.
اگر نقاط ضعف و قوت خود و بازار را بشناسی، به درآمدی ثابت و بادوام دست پیدا خواهی کرد. اگر از توانایی‌ها و نقاط ضعف خود باخبر باشی، اما هیچ شناختی از بازارهای مالی نداشته باشی، یک معامله برنده و معامله بعدی بازنده خواهی شد. و درنهایت اگر هیچ شناختی از خود و بازار نداشته باشی، به یک قمارباز بازنده‌ای تبدیل خواهی شد که همیشه پول از دست می‌دهد.
2. دوری از تردید
بدترین مصیبت‌هایی که برای یک ارتش پیش می‌آید، ناشی از تردید است.
شاید این جمله بسیار ساده، کوتاه و بدیهی باشد اما خیلی از معامله‌‌گرها این نکته به‌ظاهر بدیهی را رعایت نمی‌کنند. دومین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری لزوم دوری از شک و تردید است.
بسیاری از معامله‌گرهای مبتدی و حتی بعضاً حرفه‌ای، پس از دریافت نشانه‌هایی مثبت برای ورود به یک معامله، تعلل می‌کنند و به شک و تردید می‌افتند. شک و تردید یکی از مخرب‌ترین رفتارهایی است که یک معامله‌گر می‌تواند داشته باشد و علت این امر، عدم درک احتمالات در معامله‌گری است. بنابراین همیشه سعی کن پس از آنالیز سهام یا ارز موردنظرت، بدون تعلل و لحظه‌ای درنگ وارد معامله شوی.
3. زمان‌شناسی و سرعت عمل
اگر شاهین قادر است با یک حمله شکار خود را از هم متلاشی سازد، تنها به دلیل تنظیم مناسب زمان عملیات و رعدآسا بودن آن است.
سومین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری زمان‌شناسی و سرعت عمل است. یک معامله‌گر حرفه‌ای باید ذهن خود را طوری تربیت کند که همیشه در کمین فرصت‌های کسب سود باشد.
یک معامله‌گر حرفه‌ای، علاوه بر سرعت عمل بالا، زمان‌شناس خبره‌ای نیز است. او می‌داند که چه زمانی باید از یک معامله زیان‌ده خارج و چه زمانی وارد یک معامله سود ده شود. این زمان‌شناسی باید با سرعت عمل بالا همراه گردد تا بتواند به نتیجه مطلوبی برسد. تو باید بتوانی هرزمان که معامله‌ای زیان‌ده شد، به‌سرعت از آن خارج و هرزمان که نشانه مثبتی برای یک معامله دریافت کردی، به‌سرعت وارد آن شوی.
4. محاسبات متعدد قبل از عمل
پیروزی در پی محاسبات متعدد، و شکست نتیجه‌ی محاسبات اندک است.
چهارمین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری محاسبات متعدد قبل از عمل است. اگر یک ژنرال نظامی تاکتیک‌ها و استراتژی‌های متفاوت را ارزیابی نکند، شکست محتمل‌ترین نتیجه برای او خواهد بود.
اگر هم یک معامله‌گر قبل از ورود به بازار تحقیقات و آنالیزهای خود را انجام ندهد، از دست دادن سرمایه محتمل‌ترین نتیجه برای او خواهد بود. یک معامله‌گر حرفه‌ای، قوانین معامله‌گری را مانند نقطه ورود، خروج، حد ضرر، مدیریت ریسک و سرمایه، محاسبه و تبیین و رعایت می‌کنند. البته این مورد به معنای آنالیز بیش‌ازحد معامله‌ها نیست؛ بلکه تمرکز بر طراحی دقیق و حساب‌شده استراتژی معامله‌گری است.
5. انجام معامله‌های بیش‌ازحد
جنگ‌های طولانی، نتیجه‌ای جز سرافکندگی در پی نخواهد داشت.
پنجمین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری در انجام معامله‌های بیش‌ازحد است. شاید آشناترین مثال در دنیای واقعی، جنگ 26 ساله میان شاهنشاهی ساسانی (به انگلیسی: Sassanid Empire) و امپراتوری روم شرقی (به انگلیسی: Eastern Roman Empire) باشد. نتیجه این جنگ فرسایشی بی‌ثمر، سقوط شاهنشاهی ساسانی و سرافکندگی امپراتوری روم شرقی بود.
یک معامله‌گر حرفه‌ای، پس از زیان‌های متعدد از معامله کردن دست می‌کشد و کمی به خود استراحت می‌دهد. او می‌داند چه زمانی باید نقد باشد و چه زمانی باید معامله کند. اما یک معامله‌گر مبتدی، پس از باخت‌های متوالی، احساساتی شده و بازهم به معامله کردن ادامه می‌دهد تا بتواند باخت‌های گذشته را جبران نماید.پس از مطالعه یادداشت ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری باید درک کنی که هرگز بیش‌ازحد معامله نکنی تا بتوانی به سوددهی ثابت و بادوامی در بلندمدت برسی.
6. انعطاف‌پذیری و در دست داشتن ابتکار عمل
مبارز باهوش اراده خود را بر دشمن تحمیل می‌کند، اما نمی‌گذارد اراده دشمن بر او تحمیل شود.
ششمین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری انعطاف‌پذیری و در دست داشتن ابتکار عمل است. ژنرال‌های بزرگ همگی می‌دانستند که گاهی مجبور می‌شوند با حریفانی قدرتمندتر از خود – چه ازنظر کمی و چه ازنظر کیفی – نبرد کنند. آن‌ها این موضوع را می‌دانستند و صدالبته آمادگی لازم را هم داشتند.
همه ما زمان‌هایی را تجربه کردیم که بازار اراده خودش را بر ما تحمیل کرده و در آینده نیز این بازهم اراده‌اش بر ما تحمیل خواهد کرد. این موضوع اجتناب‌ناپذیر است. اما معامله‌گرهای حرفه‌ای و مبارز‌های باهوش، این حس تحمیل را ندارند. آن‌ها رفتار بازار را یک موضوع شخصی تصور نمی‌کنند و می‌دانند که بازار قصد ندارد از آن‌ها انتقام بگیرد. تنها چیزی که حرفه‌ای‌ها می‌بینند، الگوهای تکرارشونده و فرصت‌های کسب سود است و با این ذهنیت، اراده خود را بر بازار قدرتمند تحمیل می‌نمایند.
7. لزوم پیاده‌سازی دانش
آن‌کس که فنون پیروزی را می‌داند، لزوماً پیروز میدان‌ها نیست.
هفتمین و آخرین رابطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری لزوم پیاده‌سازی دانش است. شاید یک ژنرال نظامی همه فنون نبرد را بداند، اما تا زمانی که آن را پیاده‌سازی نکند، نمی‌تواند پیروز میدان باشد.
ضرب‌المثل کهن ما این موضوع را به زیبایی توضیح داده است:
عالم بی‌عمل به چه ماند؟ به زنبور بی عسل.
تو تنها با شرکت در ده‌ها کلاس آنالیز و تحلیل تکنیکال و بنیادی، مطالعه صدها کتاب و مقاله مرتبط با معامله‌گری و تماشای هزاران ویدیوی آموزشی، نمی‌توانی به یک معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شوی. اگر دانسته‌های تو وارد میدان عمل نشوند، به‌هیچ‌وجه کاربردی ندارند. ما با درک ربطه میان ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری در می‌یابیم که یک معامله‌گر حرفه‌ای لزوماً بیشترین دانش را در اختیار ندارد؛ بلکه تمام دانشی را که در اختیار را دارد، پیاده‌سازی می‌کند.
ما امیدواریم یادداشت ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری برایت جالب بوده و به دانش معامله‌گری تو افزوده باشد. ما معتقدیم، باید از همه‌چیز درس گرفت؛ زیرا بسیاری از مواقع آموختن از تجربه دیگران بهتر از تجربه کردن است. معامله‌گری، ترکیبی از هنر و علم است و این موضوع، رابطه نزدیکی میان شخصیت انسان و معامله‌گری ایجاد می‌کند. به همین دلیل است که هر معامله‌گری بامطالعه کتاب هنر جنگ سان تزو، بسیاری از ایده‌های او را مرتبط با موضوع سرمایه‌گذاری و معامله‌گری می‌بیند. این را به یاد داشته باش، هر دانشی که شخصیت تو را کامل‌تر کند، معامله‌گر بهتری از تو می‌سازد و هر چیزی که معامله‌گر بهتری از تو بسازد، منجر به تکامل شخصیتی تو خواهد شد.
در انتها اگر یادداشت ایده‌های هنر جنگ سان تزو و معامله‌گری را پسندیدی، حتماً با دوستانت به اشتراک بگذار و ما را در شبکه‌های اجتماعی به آدرس @vitaroir دنبال کن. نظرات و سؤالاتی که برای ما ارسال می‌کنی محرک ما برای ادامه کار است. وقتی نظراتت را می‌خوانیم بسیار خوشحال می‌شویم. این بازخوردها مایه دلگرمی ماست و انگیزهٔ ما را برای رسیدن به هدفمان دوچندان می‌کند.
متشکریم که با ما همراه بودی، تا بعد.
